Na czym polega badanie histopatologiczne?
Badanie histopatologiczne polega na objerzeniu pod mikroskopem fragmentu tkanki pobranej od pacjenta. Proces rozpoczyna namierzenie i usunięcie niepokojącej zmiany. Usunięcie może odbywać się na kilka sposobów – poprzez chirurgiczne usunięcie zmiany, radiochirurgiczne usunięcie zmiany lub laseroterapię. W przypadku każdej z metod można pobrać tkankę niezbędną do badania. Następnie przesyła się ją do laboratorium, gdzie zostaje poddana mikroskopowym oględzinom przez lekarza patomorfologa. Pobranie wycinka do badania nazywane jest biopsją. Przekazany do badań materiał w zależności od swojego charakteru, podlega specjalnej obróbce obejmującej:
- Utrwalenie materiału;
- Zatopienie w bloczkach parafinowych;
- Cięcie materiału w bloczkach na właściwe fragmenty;
- Wybarwienie preparatu za pomocą specjalnych barwników.
Prawidłowe przygotowanie preparatu pozwala na właściwe zbadanie pobranej tkanki. Wyniki przekazywane są lekarzowi prowadzącemu danego pacjenta.
Kiedy wykonuje się badanie?
Badanie najczęściej wykonuje się na polecenie lekarza, który stwierdził u pacjenta zmiany, których podłoża i charakteru nie da się jednoznacznie określić. Wszystkie zmiany, które są niepokojące, na podstawie badania obrazowego warto wyciąć, odpowiednio pobrać i przekazać do badania histopatologicznego. Badanie to nie dotyczy tylko zmian znajdujących się na skórze, ale może obejmować także fragmenty jelit czy żołądka. Na skórze poddaje się badaniu najczęściej znamiona, które zaczęły ulegać zmianom (zmieniają swój kształt, wielkość, kolor, łuszczą się, pojawia się stan zapalny, stają się bolesne), a także w miejscach zgięciowych, narażonych na otarcia, promieniowanie UV, na dłoniach, stopach i w okolicy piersi. Badanie histopatologiczne wykonuje się także po łyżeczkowaniu pacjentek, co np. w przypadku poronienia jest standardową procedurą. Jedną z najczęstszych przyczyn wykonania badania jest podejrzenie powstania zmian nowotworowych. Badanie histopatologiczne umożliwia postawienie trafnej diagnozy i rozpoczęcie leczenia. Badanie może wykryć zmiany zarówno o charakterze łagodnym, jak i złośliwym. Szybkie wykonanie badania umożliwia pozbycie się choroby i pełny powrót do zdrowia. Wynikiem badania może być określenie charakteru zmiany - guza, polipa, znamienia, nadżerki i wybór odpowiedniej metody leczenia. Oczekiwanie na wyniki może być dla pacjenta bardzo stresujące, jednak warto je wykonać, aby móc odpowiednio szybko zareagować na toczące się w komórkach patologiczne zmiany. W przypadku niejednoznacznego wyniku może być konieczne przeprowadzenie bardziej zaawansowanych testów laboratoryjnych np. badanie histochemiczne lub immunohistochemiczne, które polega na wprowadzeniu specjalnych czynników wchodzących w reakcję z badanymi fragmentami komórek.
Jak interpretować wynik badania histopatologicznego?
Najlepiej interpretację wyników badań pozostawić lekarzowi prowadzącemu. Samodzielne interpretowanie badań bez odpowiedniej wiedzy medycznej może prowadzić do wielu nieporozumień i dostarczyć pacjentowi mnóstwo stresu. Osoby bez odpowiedniego wykształcenia nie są w stanie odpowiednio zinterpretować wyników badania, biorąc pod uwagę wszystkie zmienne i ich ostateczne powiązanie. Przeglądając swoje wyniki, nie warto szukać porad w Internecie ani konsultować się na forach użytkowników, gdyż źródła te z reguły nie są odpowiednim miejscem do czerpania wiedzy medycznej. Co oznacza długie oczekiwanie na wynik histopatologiczny? Czas oczekiwania na wyniki może obejmować od kilku dni do kilku tygodni. Długie oczekiwanie może być spowodowane np. koniecznością oceny pod względem chemicznym badanego wycinka. Zwykle procedury wyglądają w ten sposób, że jeśli badania tkanka nie wykazuje żadnych patologicznych zmian, to pacjenta nie wzywa się na wizytę lub nawet do niego nie telefonuje. Zwykle dopiero jeśli zmiana wymaga dalszej konsultacji i leczenia, wówczas pacjent w trybie pilnym powinien pojawić się w gabinecie lekarskim. Wówczas oczywiście przysługuje mu pełen wgląd do swojej dokumentacji, w tym do wyników badań, które może skonsultować z innym lekarzem.
Jedynie specjalista jest w stanie określić:
- postać zmiany nowotworowej;
- stopień złośliwości;
- stopień zaawansowania;
- rokowania dla pacjenta;
- zmiany występujące razem z tkanką nowotworową, takie jak owrzodzenia, nacieki, zatory, martwica.
Nawet w przypadku niepokojących rokowań należy jak najszybciej zdecydować się na dostępną terapię. Medycyna zna wiele przypadków, w których stan pacjenta określany był jako bardzo trudny, jednak chorobę udało się pokonać. Wiele może zdziałać w tej kwestii psychika i nastawienie pacjenta. Nawet złośliwy nowotwór nie musi być wyrokiem. Zastosowanie wszystkich poleceń lekarza i poddanie się leczeniu może skutkować całkowitym dojściem do zdrowia. Na czas leczenia warto wzmocnić organizm i zrezygnować z używek, stosować bogatą dietę i w ramach możliwości być aktywnym fizycznie. Wiele pozytywnych efektów przynosi również wsparcie bliskich w walce z chorobą.
