Czym są hemoroidy?
Do naturalnych struktur odbytu należą guzki krwawnicze. Jak sama nazwa sugeruje, są one wypełnione krwią. Ich rolą jest uszczelnianie kanału odbytu oraz wspieranie działania mięśni zwieracza. Niestety u niektórych osób dochodzi do ich nieprawidłowego rozrostu, obrzęku i niewłaściwego działania. Tak właśnie powstaje choroba hemoroidalna – dla ułatwienia zwana hemoroidami lub żylakami odbytu.
Rodzaje hemoroidów
To, jak wyglądają hemoroidy i jakie są ich objawy, zależy przede wszystkim od ich rodzaju. Można wyróżnić:
- Hemoroidy wewnętrzne – znajdują się wewnątrz odbytu, pod błoną śluzową. Można je wyczuć pod palcem podczas badania.
- Hemoroidy zewnętrzne – to guzki okolic odbytu. Są ulokowane częściowo lub całkowicie na zewnątrz odbytu. Najczęściej są to zaawansowane hemoroidy wewnętrzne, które na skutek braku leczenia rozrosły się i wydostały na zewnątrz.
Jak wyglądają hemoroidy?
Wygląd żylaków odbytu jest uzależniony od stopnia ich zaawansowania oraz od tego, czy są to wciąż hemoroidy wewnętrzne, czy też zewnętrzne. W przypadku guzków zewnętrznych możliwe jest ich obejrzenie gołym okiem – zazwyczaj są sinawe lub jaśniejsze od otaczającej je skóry. Hemoroidy wewnętrzne można, co najwyżej, wyczuć palcem podczas badania per rectum. Jeśli zachodzi taka potrzeba, lekarz może zdecydować się na wykonanie anoskopii – jest to badanie obrazowe (endoskopowe).
Najczęstsze objawy hemoroidów
Stopień zaawansowania hemoroidów ma bezpośredni wpływ na występowanie konkretnych objawów oraz na ich nasilenie. Do najpowszechniejszych dolegliwości przy hemoroidach wewnętrznych należą:
- Świąd, pieczenie i dyskomfort w okolicach odbytu.
- Krwawienie z odbytu podczas korzystania z toalety.
- Dyskomfort i ból podczas wypróżniania się.
W przypadku bardziej zaawansowanej choroby hemoroidalnej, do powyższych objawów dochodzą również:
- Dyskomfort lub ból podczas siadania i dłuższego siedzenia.
- Nawracające stany zapalne okolic odbytu.
- Widoczne guzki okolic odbytu, które są bolesne.
Ponieważ guzki odbytu i jego okolic, jak również krwawienie z odbytu to symptomy, które mogą świadczyć także o innych schorzeniach, nie należy bagatelizować tych objawów. Przy podejrzeniu hemoroidów należy skonsultować się ze specjalistą.
Hemoroidy – jaki lekarz je zdiagnozuje?
Podejrzewając obecność hemoroidów wewnętrznych lub zewnętrznych, należy skonsultować się z proktologiem. W pierwszej kolejności można udać się również do lekarza rodzinnego, ale ostateczną diagnozę oraz badania specjalistyczne powinien wykonać właśnie proktolog.
Podstawowym badaniem diagnostycznym jest kontrola per rectum – badanie odbytu palcem. Często wykonywana jest również anoskopia, która pozwala na dokładne obejrzenie guzków odbytu. Rektoskopia umożliwia natomiast skontrolowanie całej odbytnicy. W niektórych przypadkach zlecana bywa również kolonoskopia.
Przyczyny powstawania hemoroidów
Tworzeniu się żylaków odbytu sprzyja niezdrowy tryb życia, a w szczególności praca w pozycji siedzącej i brak aktywności fizycznej. Hemoroidy bardzo często występują u zawodowych kierowców i pracowników biurowych, ale nie tylko. Dokuczliwe hemoroidy są przypadłością, która często dotyka osoby cierpiące na zaparcia. Nadmierne napięcie okolic odbytu sprzyja bowiem tworzeniu się żylaków w tej okolicy.
Na powstawanie hemoroidów duży wpływ ma również niewłaściwa dieta: zbyt mała ilość spożywanego błonnika oraz zbyt mała ilość spożywanych płynów, jedzenie tłustych i ciężkostrawnych potraw. Hemoroidy zazwyczaj dotykają osoby po pięćdziesiątym roku życia, u których do powyższych czynników dochodzi również spowolnienie perystaltyki jelit.
Hemoroidy – leczenie
Sposoby leczenia hemoroidów są uzależnione od stopnia ich zaawansowania, jak również od istniejących dolegliwości. Ulgę przynieść mogą zarówno domowe metody, jak również profesjonalne zabiegi.
Domowe sposoby na hemoroidy
- Zimne okłady – przynoszą ulgę, ale też pomagają w obkurczaniu opuchniętych hemoroidów. Zastosować można kostki lodu lub specjalne kompresy, ale nie bezpośrednio na skórę. Zimny okład warto owinąć gazą i dopiero taki przykładać w okolice odbytu.
- Nasiadówki – tradycyjne metody, które pomagają uśmierzyć świąd i dyskomfort, a także mają działanie przeciwzapalne. Godne polecenia są nasiadówki w naparze z kory dębu albo z rumianku i szałwii. Procedura wymaga użycia dużej miski lub posiadania wanny. Wywar powinien mieć temperaturę zbliżoną do temperatury ciała. Należy usiąść w nim na około 20 minut.
- Zmiana diety – wzbogacenie jej o błonnik, warzywa, owoce, duże ilości płynów. Unikanie potraw powodujących zaparcia.
Leki i zabiegi na hemoroidy
Domowe metody leczenia hemoroidów nie usuną ich całkowicie i mogą okazać się nieskuteczne w przypadku bardzo nasilonych dolegliwości. W takiej sytuacji lekarz może przepisać maści na hemoroidy lub czopki. Jeśli i te sposoby okażą się nieskuteczne, można zdecydować się na zabiegowe usuwanie hemoroidów. Metody są różne:
- Gumkowanie hemoroidów – na guzki nakładane są specjalne gumowe opaski, które odcinają dopływ krwi. Efektem zabiegu jest martwica hemoroidów, które z czasem same odpadną.
- Skleroterapia – do guzków wprowadzane są substancje, które powodują kontrolowany stan zapalny i tworzenie się zakrzepu. Efektem zabiegu jest martwica i odpadnięcie hemoroidów. Metoda jest skuteczna przy niewielkich guzkach.
- Chirurgiczna operacja wycięcia hemoroidów – polecana jest w sytuacji, gdy hemoroidy są bardzo rozległe i trudne do zwalczenia w inny sposób.
Skuteczność w leczeniu hemoroidów wykazują również zabiegi laserowe. Ostateczną decyzję o wyborze metody działania warto podjąć po konsultacji ze specjalistą.
