Czym jest obrzęk limfatyczny? Jakie są jego rodzaje?
Upośledzenie przepływu limfy to bezpośrednia przyczyna rozwijania się obrzęku limfatycznego. Schorzenie najczęściej ma charakter nabyty, choć istnieją rzadkie przypadki pierwotnej, wrodzonej opuchlizny limfatycznej.
Obrzęk limfatyczny teoretycznie może dotyczyć niemal dowolnego obszaru ciała, ale najczęściej rozwija się na kończynach dolnych lub górnych. U wielu osób występuje jednostronnie (obejmując jedną z kończyn), przez co mocno wpływa na asymetryczny i nienaturalny wygląd sylwetki.
Objawy obrzęku limfatycznego
Schorzenie określane mianem opuchlizny limfatycznej zaczyna się od błahych symptomów, które dość łatwo zbagatelizować. Pierwszymi objawami zazwyczaj są:
- Uczucie ciężkości kończyn.
- Obrzęk kończyny.
- Dolegliwości bólowe w obrębie kończyny.
Z czasem objawy te nasilają się i nie ustępują po odpoczynku. Z czasem pojawiają się trudności w poruszaniu kończyną, silna opuchlizna o trwałym charakterze oraz twarda skóra. Na kończynie dotkniętej obrzękiem limfatycznym mogą pojawiać się także wybrzuszenia oraz stany zapalne.
Opuchlizna limfatyczna – przyczyny
Zastój limfy, który jest bezpośrednim powodem tworzenia się obrzęku limfatycznego, najczęściej ma charakter nabyty. Na jego wystąpienie mogą mieć wpływ liczne czynniki:
- Urazy – zwichnięcia, złamania i stłuczenia.
- Przewlekła niewydolność układu żylnego.
- Schorzenia tkanki łącznej.
- Stany zapalne naczyń chłonnych.
- Pasożyty.
- Powikłania pooperacyjne.
Na rozwój opuchlizny limfatycznej wpływ mogą mieć również nowotwory złośliwe oraz procedura ich leczenia. W bardzo rzadkich przypadkach obrzęk limfatyczny może mieć charakter pierwotny (wrodzony). Jest on wówczas wynikiem braku lub małej ilości naczyń włosowatych.
Obrzęk limfatyczny – leczenie
Opuchlizna limfatyczna to schorzenie, które ma charakter przewlekły. Leczenie łagodzi jego przebieg i zmniejsza dolegliwości. Kluczowe znaczenie ma jego zdiagnozowanie – w tym celu wykonywane są badania specjalistyczne, jak choćby limfoscyntygrafia, USG dopplerowskie i inne. Jeśli zauważasz u siebie objawy obrzęku limfatycznego, umów się na konsultację medyczną. Schorzeniem tym zajmuje się angiolog.
Jakie są metody leczenia obrzęku limfatycznego?
Wybór optymalnej metody leczenia zależy od przyczyny schorzenia, jak również od stadium jego zaawansowania. Zazwyczaj stosowane są:
- Farmakoterapia – ma na celu głównie zmniejszenie obrzęków. Jeśli schorzeniu towarzyszy stan zapalny lub obrzęk jest spowodowany obecnością pasożytów, wykorzystywane bywają także antybiotyki i leki zwalczające pasożyty.
- Kompresjoterapia – czyli terapia uciskowa. Jeśli schorzeniem jest obrzęk limfatyczny nóg, zastosowanie w leczeniu mogą mieć podkolanówki, pończochy lub rajstopy uciskowe. Stosowane bywają także bandaże.
- Masaże i rehabilitacja – zabiegi manualne poprawiają prawidłowy odpływ limfy. Przynoszą ulgę i mogą okazać się pomocne w łagodzeniu objawów schorzenia.
- Drenaż limfatyczny – zarówno manualny, jak i podciśnieniowy. Drenaż limfatyczny manualny jest delikatniejszy, a drenaż podciśnieniowy zdecydowanie bardziej intensywny i przez to również nieco skuteczniejszy w działaniu. Efektem drenażu jest poprawa krążenia limfy i redukcja obrzęków.
- Zabiegi chirurgiczne – jeśli inne działania okażą się niewystarczające, a obrzęk limfatyczny nóg, rąk lub innych obszarów ciała jest bardzo zaawansowany, konieczne może okazać się leczenie operacyjne. Polega ono na usunięciu przerośniętej tkanki podskórnej lub na przeszczepieniu naczyń limfatycznych i stworzeniu pomiędzy nimi nowych połączeń.
Co jeszcze pomaga na obrzęk limfatyczny?
Domowe sposoby na obrzęk limfatyczny nie zastąpią profesjonalnego leczenia, ale mają ogromne znaczenie profilaktyczne. Pomogą kontrolować stopień zaawansowania schorzenia i złagodzą dolegliwości. Jakie działania warto wdrożyć?
- Ćwiczenia – prowadzenie zdrowego trybu życia i regularna aktywność fizyczna nie tylko zmniejszają ryzyko wystąpienia obrzęku limfatycznego, ale też mogą wspomóc leczenie istniejącego już schorzenia. Zestaw ćwiczeń warto opracować pod okiem fizjoterapeuty, by ich rodzaj oraz stopień trudności były dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości.
- Zdrowa dieta – sprzyja utrzymaniu prawidłowej masy ciała, co również może minimalizować dolegliwości związane z obecnością obrzęku limfatycznego.
- Noszenie luźnej odzieży – ciasne ściągacze w skarpetkach, dopasowane nogawki spodni lub rękawy koszuli (jeśli obrzęk dotyczy ręki) nie są wskazane. Choć jedną z metod leczenia opuchlizny limfatycznej jest kompresjoterapia, to czym innym jest stosowanie specjalistycznie dobranych pończoch lub bandaży, a czym innym noszenie zbyt ciasnych ubrań, które mogą powodować nasilenie dolegliwości i dyskomfort.
Jeśli dostrzegasz u siebie objawy wskazujące na rozwijający się obrzęk limfatyczny, nie odkładaj wizyty u lekarza. Brak potwierdzonej diagnozy oraz odpowiednio dobranego leczenia może być przykry w skutkach. Nie dość, że sama dolegliwość bywa powodem dużego dyskomfortu i kompleksów, to w skrajnych przypadkach może doprowadzić do groźnych powikłań – stanów zapalnych, słoniowacizny, a nawet do rozwoju nowotworu naczyń limfatycznych.
