Rybia łuska – co to za choroba?
W większości przypadków rybia łuska jest chorobą dziedziczną, dermatozą, którą rozpoznać można przede wszystkim po silnym rogowaceniu naskórka. Zwykle objawy tej choroby pojawiają się bardzo wcześnie: po urodzeniu lub w pierwszych latach życia dziecka. Co ważne, schorzenie to najczęściej ma charakter przewlekły, czyli o długotrwałym przebiegu. Inna odmiana tej dermatozy to nabyta rybia łuska, która występuje przede wszystkim u osób osłabionych, na przykład zmagających się z nowotworami.
Rybia łuska i jej objawy
Objawy rybiej łuski różnią się w zależności od odmiany tego schorzenia. Mogą one być mniej lub bardziej nasilone, a także dotyczyć rozmaitych partii ciała.
Najczęściej występujące symptomy to:
- warstwowe, liczne płaty skóry,
- niewielkie zmiany mające kilka milimetrów lub duże o wielkości paru centymetrów,
- płaty skóry o barwie żółtej lub brązowej,
- mocno zrogowaciały naskórek,
- zmiany tworzące się na plecach, kończynach i na klatce piersiowej.
Rybia łuska i jej rodzaje
Najczęściej występującą odmianą schorzenia jest rybia łuska zwykła, która jest uwarunkowana genetycznie i dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Jej pierwsze objawy pojawiają się we wczesnym dzieciństwie i w większości przypadków z czasem ustępują. Inny rodzaj choroby to rybia łuska o dziedziczeniu recesywnym, która związana jest z płcią. Zmagają się z nią mężczyźni, a jej symptomy utrzymują się przez całe życie. Z kolei rybia łuska jeżasta manifestuje się tuż po urodzeniu, a zmiany obejmują całą skórę. Kolejna odmiana, czyli rybia łuska wrodzona, dotyczy najcięższych przypadków tej choroby, którym mogą towarzyszyć bardzo nasilone zmiany skórne i zaburzenia neurologiczne.
Rybia łuska – najczęstsze przyczyny
Podstawową przyczyną tej choroby jest wzmożona aktywność procesów odpowiedzialnych za rogowacenie naskórka. W naskórku osób borykających się z rybią łuską występują białka zewnątrzkomórkowe, które powodują nieprawidłowości w oddzielaniu się od siebie poszczególnych warstw skóry. Najczęściej powodem takich zmian są mutacje, które w zależności od odmiany choroby mogą dotyczyć różnych genów. Rzadziej rybia łuska ma charakter nabyty – taka odmiana występuje przede wszystkim w przypadku pacjentów, których organizm jest wyniszczony. Ponadto może ona być konsekwencją zespołu złego wchłaniania, schorzeń wątroby oraz wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.
Zachorowaniu na rybią łuską sprzyjają takie czynniki jak:
- Dziedziczność – jeśli w rodzinie występowały przypadki tej dermatozy, ryzyko zachorowania na nią rośnie.
- Mutacje genetyczne – a konkretnie powiązane z dziedzicznością mutacje genów wpływające na procesy tworzenia się naskórka.
- Zaburzenia układu immunologicznego – problemy z odpornością także mogą przyczyniać się do powstawania zmian skórnych, między innymi do rogowacenia naskórka.
- Zakażenia – wybrane infekcje skóry prowadzą do nasilenia się objawów tej dermatozy.
- Mała wilgotność skóry – suche powietrze oraz niskie temperatury sprzyjają suchości skóry, pogorszeniu się jej stanu i rozwojowi rybiej łuski.
Diagnoza rybiej łuski
W przypadku rybiej łuski mającej charakter dziedziczny ważne jest ustalenie, czy ktoś z Twoich członków rodziny zmagał się z tym schorzeniem. Jeśli dostrzegasz u siebie lub u swojego dziecka wymienione wyżej objawy, skonsultuj się z lekarzem. Podczas wizyty specjalista przeprowadzi z Tobą szczegółowy wywiad. Zapyta on między innymi o to, kiedy wystąpiły pierwsze symptomy tej dermatozy i w jakich miejscach zlokalizowane są zmiany skórne. Z kolei, by ustalić, z jaką odmianą choroby boryka się pacjent, stosuje się badania molekularne i histopatologiczne.
Leczenie rybiej łuski
Schorzenie to leczy się objawowo środkami doustnymi, a także preparatami aplikowanymi miejscowo na skórę. Najczęściej stosowanymi lekami w tej dermatozie są retinoidy będące pochodnymi witaminy A. Mają one pozytywny wpływ na mechanizm rogowacenia naskórka, a ponadto zmniejszają ilość widzialnego łoju. Co istotne, terapia nimi ma też skutki uboczne, może powodować zaburzenia żołądkowo-jelitowe czy pieczenie oczu. Oprócz tego w leczeniu rybiej łuski zastosowanie mają działające przeciwzapalnie glikokortykosteroidy.
Zabiegi kosmetyczne a rybia łuska
Problemy dermatologiczne, w tym właśnie rybia łuska, bywają przeciwwskazaniami do wykonywania niektórych zabiegów kosmetycznych. Odpowiednio dobrany zabieg może jednak przyczynić się do zniwelowania dolegliwości.
Osoby dotknięte rybią łuską mogą skonsultować się z dermatologiem, który pomoże dobrać bezpieczne i skuteczne procedury kosmetyczne – na przykład zabiegi z użyciem kwasów albo terapię światłem LED. W łagodzeniu objawów tej dermatozy kluczowe jest bowiem nawilżanie skóry, złuszczanie jej oraz niwelowanie świądu lub uczucia pieczenia.
