Czym są zaburzenia snu?
Nieprawidłowości, do jakich dochodzi w procesie snu i zasypiania, to właśnie zaburzenia snu. Mogą być one związane zarówno z niedoborem snu, jak również z jego nieprawidłową jakością.
Zaburzenia snu można podzielić na dwa rodzaje:
- Dyssomnie – czyli zaburzenia snu związane z jego niedostatkiem, nadmiarem lub niewłaściwą jakością. Do tej grupy zaliczana jest zarówno bezsenność, jak również bezdech senny (powodujący bardzo częste wybudzenia), a także nadmierną senność (hipersomnie i narkolepsję).
- Parasomnie – są to zaburzenia snu, które polegają na występowaniu niepożądanego zachowania lub zjawiska w trakcie snu. Może to być lunatykowanie, ale też paraliż senny lub bruksizm.
Zarówno dyssomnie, jak i parasomnie wpływają na ogólną jakość snu, a przez to również na wiele innych aspektów życia codziennego. Osoba cierpiąca na zaburzenia snu może bowiem odczuwać różnego rodzaju dolegliwości – pozornie niezwiązane z kłopotami ze snem.
Zaburzenia snu – objawy
Symptomy zaburzeń snu mogą być oczywiste i łatwe do zauważenia, ale nie wszystkie. Co powinno zwrócić Twoją uwagę?
- Problemy z zasypianiem – pomimo zmęczenia i późnej pory.
- Brak uczucia wyspania pomimo tego, że sen trwał odpowiednio długo – to może być objaw bezdechu sennego, ale też innych zaburzeń snu.
- Nadmierna senność – nieuzasadniona zmęczeniem lub złym stanem zdrowia.
- Koszmary, lęki senne, uczucie paraliżu sennego – szczególnie, jeśli to częste zjawiska.
- Nieświadome przemieszczanie się w trakcie snu lub wykonywanie bardzo gwałtownych ruchów, co może nawet skutkować uszkodzeniami ciała.
Zauważasz u siebie którykolwiek z wymienionych symptomów? Skonsultuj się z lekarzem – w pierwszej kolejności możesz odwiedzić swojego lekarza rodzinnego, który może zlecić niezbędne badania podstawowe. Przydatna będzie również konsultacja laryngologiczna, jeśli podejrzewasz u siebie kłopoty z bezdechem lub nadmiernym chrapaniem.
Zaburzenia snu – przyczyny
Powodem występowania zaburzeń snu mogą być zarówno schorzenia współistniejące, jak również czynniki zewnętrzne różnego typu. Oto najczęstsze przyczyny zaburzeń snu:
- Schorzenia psychiczne i somatyczne – na przykład depresja.
- Zaburzenia hormonalne i endokrynologiczne – często nadczynność tarczycy.
- Kłopoty oddechowe – na przykład związane z budową przegrody nosowej.
- Stres i brak właściwej higieny snu – przede wszystkim późne kładzenie się spać, spędzanie ostatnich chwil przed snem na oglądaniu telewizji lub korzystaniu z innych urządzeń ze świecącym ekranem.
- Kłopoty psychofizyczne – na przykład związane z trudną sytuacją życiową, finansową lub zawodową.
- Czynniki genetyczne.
To kilka głównych kwestii, które mogą wpływać na zaburzenia snu – choroby różnego typu, silny stres, a nawet zła dieta lub nieprawidłowe nawyki mogą znacząco pogarszać jakość snu.
Leczenie zaburzeń snu
Podstawą w rozpoczęciu leczenia zaburzeń snu jest ustalenie przyczyn problemu. Z tego względu ważne jest wykonanie podstawowych badań i odbycie konsultacji z wybranymi specjalistami.
- Laryngologiem – szczególnie w sytuacji, gdy zaburzenia snu mogą być spowodowane krzywą przegrodą nosową lub innym problemem laryngologicznym.
- Endokrynologiem – czasami przyczyną zaburzeń snu jest nadczynność tarczycy lub inne zaburzenia hormonalne.
- Psychiatrą – konsultacja z tym specjalistą jest wskazana, jeśli podejrzewa się, że problemy ze snem mają podłoże psychiczne.
Dopiero znając prawdopodobne przyczyny zaburzeń snu i wykluczając czynniki, które nie mają wpływu na kłopoty ze snem, można rozpocząć odpowiednio dobrane leczenie. Jeśli nie udało się znaleźć przyczyny problemu, warto rozważyć konsultację ze specjalistą jednego z ośrodków Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem.
Co na zaburzenia snu? Jakie leki i zabiegi mogą być przydatne?
Wybór metody leczenia zaburzeń snu powinien być uzależniony od przyczyny tej dolegliwości. Podstawą jest więc dokładna diagnoza. Jeśli w jej ramach zostanie ustalone, że zaburzenia snu są schorzeniem wtórnym (wynikającym z innej choroby), kluczowe jest leczenie dolegliwości podstawowej – na przykład nadczynności tarczycy, depresji lub zaburzeń psychicznych. Jeśli natomiast zaburzenia snu mają charakter pierwotny (nie wynikają z innego schorzenia), stosowane mogą być środki nasenne w połączeniu z utrzymywaniem odpowiedniej higieny snu.
W przypadku, gdy zaburzenia snu są związane z problemami laryngologicznymi, bardzo dobre efekty mogą przynieść zabiegi:
- Korekty języczka i utwardzenie podniebienia – to zabieg, który redukuje chrapanie i bezdech senny. Sprzyja poprawie komfortu snu.
- Korekty przegrody nosowej – może być wykonana w ramach septoplastyki (modelowanie przegrody) lub konchoplastyki (usunięcie nadmiaru przerośniętej tkanki w małżowinach nosowych).
Szacuje się, że zaburzenia snu to problem, który dotyka coraz większy odsetek populacji. Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być różne, ale niska jakość snu i jego nieprawidłowy przebieg w istotny sposób wpływa na samopoczucie, koncentrację i wiele innych aspektów codziennego życia. Jeśli zauważasz u siebie jakiekolwiek problemy ze snem, rozważ konsultację medyczną.
