Charakterystyka znamienia dysplastycznego
Znamiona dysplatyczne dotykają nawet 8% osób białej populacji. Zatem bardzo możliwe jest, że ktoś z naszego najbliższego otoczenia je posiada. To odmiana znamion, które mogą występować na całym ciele, także na skórze głowy, co bywa uciążliwe podczas wykonywania czynności takich jak mycie włosów czy ich rozczesywanie. Zmiany tego rodzaju mogą być płaskie lub wypukłe. Przyjmują również różne kolory od jasnoróżowego, po czerwone i ciemnobrązowe. Znamiona tego rodzaju mogą dorastać do nawet 1,5 cm. Często dzieje się tak, że występowanie znamion tego rodzaju dotyka całą rodzinę i jest dziedziczne. Jeśli chociaż jedno z rodziców ma tego rodzaju zmiany, to bardzo możliwe jest, że wystąpią one również u dziecka. Najczęściej znamiona dysplatyczne diagnozuje się między 6. miesiącem życia, a 30. rokiem życia. Jeśli znamiona pojawią się i pozostaną wykryte później, zaleca się pozostawanie pod ścisłą kontrolą lekarza dermatologa i ich obserwację.
Znamiona można podzielić według kilku kryteriów. Wyróżnia się np.:
- Znamiona atypowe – to najczęściej występujące zmiany wśród Europejczyków. Dorastają zwykle do około 5 mm. Różnią się między sobą pod względem struktury i zabarwienia.
- Znamiona dysplatyczne – w ich obrębie występują nacieki limfocytowe, a spośród tkanek wyróżniają się atypowe melanocyty, które jednak można zobaczyć jedynie podczas badania obrazowego pod mikroskopem. W najbliższej okolicy tego rodzaju znamion powstają nowe naczynia krwionośne, czego nie spotyka się w przypadku znamion atypowych. Powstawanie nowych naczyń krwionośnych to tzw. dysplazja, co niestety często jest zwiastunem nowotworu i wymaga pilnego leczenia. Dysplazja małego stopnia rozpoznawana jest, gdy zmiany obejmują około 1/3 nabłonka skóry w badanym obszarze.
Czy warto badać znamiona na skórze?
Wszelkie znamiona na skórze wymagają badania i kontroli, szczególnie jeśli dopiero co się pojawiły lub te obecne zmieniły kształt, kolor lub rozmiar. Zmiany barwnikowe na skórze mogą bardzo szybko przeobrazić się w czerniaka – złośliwego raka skóry, dlatego wymagają badania w gabinecie dermatologa. To on wskazuje zmiany, które w jego ocenie wymagają usunięcia i poddania badaniu histopatologicznemu. Badanie znamion po biopsji pozwala na określenie ich charakteru i wykluczenie ryzyka ewentualnych patologicznych zmian. Bagatelizowanie występujących zmian na skórze może bardzo źle się skończyć.
Sposoby na usunięcie znamienia dysplastycznego
Usunięcie znamienia dysplastycznego poprzedza konsultacja ze specjalistą. To on jest w stanie ocenić, które ze znamion można bezpiecznie usunąć i które z nich należy pobrać do badania histopatologicznego. Istnieją 4 sposoby na usunięcie tego rodzaju znamion stosowane w klinikach medycyny estetycznej:
- Elektrokoagulacja – polega na przyłożeniu do zmiany igły lub specjalnej głowicy, która wytwarza prąd eklektyczny o odpowiednim nasileniu. Dla komfortu pacjenta stosuje się przy tej procedurze znieczulenie ogólne. Dzięki temu sposobowi można liczyć na natychmiastowy efekt, ograniczenie krwawienia, a także brak konieczności zakładania szwów.
- Leczenie chirurgiczne – to rozwiązanie sprawdza się w przypadku kiedy istnieją przeciwwskazania do wykonania elektrokoagulacji lub wykorzystania lasera. Polega na chirurgicznym usunięciu zmiany poprzez jej wycięcie razem z podłożem. Konieczne jest wówczas zastosowanie szwów i znieczulenia miejscowego. Pobrany wycinek można przekazać do badania histopatologicznego.
- Laseroterapia – bardzo popularna i chętnie stosowana metoda ze względu na małą inwazyjność i bardzo dużą skuteczność. W tym przypadku do leczenia wykorzystuje się wiązkę laserową, która powoduje uszkodzenie tkanek znamienia i tym samym jego usunięcie.
- Krioterapia – zabieg ten polega na przykładaniu do zmian aplikatora z ciekłym azotem. W jego wyniku dochodzi do zamrożenia zmiany i oddzielenia jej od zdrowych tkanek. Po krioterapii w miejscu znamienia tworzy się strupek, który po czasie samodzielnie odpada.
Jak uniknąć powstawania znamion dysplastycznych?
Przede wszystkim należy w ostrożny sposób korzystać z solarium i nie wystawiać skóry bezpośrednio na słońce. Należy go unikać szczególnie w godzinach 11:00–16:00, kiedy występuje największe promieniowanie UV. Warto ponadto stosować kremy z wysokim filtrem, co najmniej SPF 50 na twarz i całe ciało, a także dłonie czy stopy, o których często się zapomina. Zmiany barwnikowe powinny być dodatkowo chronione przed słońcem i zasłaniane ubraniami lub zaklejane plastrami z opatrunkiem. Pod wpływem słońca zmiany barwnikowe na skórze mogą zmieniać swój charakter, dlatego ochrona przed promieniowaniem jest tak ważna. Oprócz tego wszelkich zmian na skórze nie wolno rozdrapywać. Uszkadzanie naskórka na znamionach i w ich sąsiedztwie może również doprowadzić do powstawania patologicznych zmian. Nie należy także próbować ich samodzielnie usuwać, a poddać się zabiegom u specjalistów. Wszelka ingerencja i naruszanie ciągłości skóry w przypadku znamion może doprowadzić do rozwoju poważnych stanów chorobowych.
