Czym są żylaki? Dlaczego powstają?
Żylaki to nic innego, jak poszerzone i uwypuklone żyły, które można dostrzec gołym okiem. Najczęściej występują na łydkach, ale zdarza się również, że pojawiają się na udach lub stopach. W prawidłowo funkcjonującym układzie żylnym krew płynie z optymalną prędkością, nie cofa się i nie zalega w naczyniach krwionośnych dłużej niż to konieczne. Gdy pojawiają się jakiekolwiek nieprawidłowości, może dochodzić do zastojów krwi, a także do problemów z jej prawidłowym krążeniem – mówi się wówczas o refluksie oraz o niewydolności żylnej. Problem ten dotyczy najczęściej żył zlokalizowanych na kończynach dolnych. Dlaczego właśnie na tym obszarze?
- Krew odprowadzana z kończyn dolnych musi pokonać długą drogę „pod górkę”.
- Siedzący tryb życia, praca przy komputerze lub na stojąco pogarszają krążenie krwi w kończynach dolnych, co sprzyja zastojom, refluksowi i żylakom.
Refluks żylny to sytuacja, w której następuje odwrotny kierunek przepływu krwi – na przykład wówczas, gdy przepływa ona z żył głębokich do powierzchniowych (powinno być na odwrót). Dzieje się tak na skutek uszkodzenia lub upośledzenia zastawek żylnych. Jest to bezpośrednia przyczyna rozwoju niewydolności żylnej oraz powstawania żylaków.
Jakie czynniki zwiększają ryzyko rozwoju żylaków na stopach?
Nie każdy, kto wykonuje pracę na siedząco, od razu uskarża się na żylaki lub inne dolegliwości związane z krążeniem krwi. Istnieje szereg dodatkowych czynników, które zwiększają ryzyko refluksu żylnego oraz rozwoju żylaków. Są to kwestie:
- Genetyczne – jeśli w rodzinie występowała już zakrzepica lub żylaki, zwiększa to ryzyko zachorowania.
- Hormonalne – zarówno wynikające z zaburzeń hormonalnych, jak i ze stosowania leków hormonalnych. Podwyższone ryzyko rozwoju żylaków pojawia się również w okresie ciąży i to zarówno ze względu na zachodzące wówczas zmiany hormonalne, jak i z uwagi na to, że w tym okresie dochodzi także do wzrostu objętości i ciśnienia krwi.
- Związane z masą ciała i trybem życia – niewydolności żylnej, żylakom i zakrzepicy sprzyja siedzący tryb życia, a także praca w pozycji stojącej. Nie bez znaczenia jest także zbyt mało ruchu oraz nadwaga albo otyłość.
- Wynikające z wieku – ryzyko rozwoju żylaków rośnie wraz z wiekiem.
Żylaki na stopie – objawy
Pierwszymi symptomami, które mogą wskazywać na nieprawidłowości w pracy żył kończyn dolnych, jest pojawienie się pajączków na skórze, jak również uczucie ciężkości nóg. Objawy te bywają bagatelizowane, a tymczasem mogą prowadzić do rozwinięcia się niewydolności żylnej oraz do powstawania żylaków.
Wczesne objawy problemów z krążeniem krwi w kończynach dolnych:
- Uczucie ciężkości nóg – początkowo pojawia się głównie po długotrwałym staniu lub siedzeniu albo podczas upałów. Z czasem bywa odczuwalne dużo częściej i niezależnie od pogody lub okoliczności.
- Obrzęki – szczególnie wokół kostek.
- Pajączki na skórze – to nie tylko defekt kosmetyczny, ale też symptom nieprawidłowej pracy układu krążenia w kończynach dolnych.
- Swędzenie i owrzodzenie skóry w okolicach żył – to efekt trwającego stanu zapalnego.
- Skurcze w stopach i łydkach – mogą być szczególnie odczuwane w nocy.
- Widoczne, ciemniejsze, uwypuklone żyły.
Zauważasz u siebie któreś z wymienionych objawów? Umów się na konsultację medyczną. Do jakiego lekarza wybrać się z podejrzeniem rozwijających się żylaków? Możesz odwiedzić lekarza rodzinnego, który zleci podstawowe badania i wypisze skierowanie do specjalisty. Alternatywą jest umówienie się bezpośrednio do flebologa.
Żylaki na stopach – jak leczyć?
Podstawą leczenia żylaków stóp jest uzyskanie diagnozy. W tym celu wykonywane są badania – przede wszystkim obrazowe badanie USG Doppler, które pozwala wykryć nieprawidłowości w obrębie układu żylnego. W zależności od stopnia zaawansowania schorzenia, mogą zostać wdrożone terapie różnego typu:
- Kompresjoterapia – czyli leczenie uciskowe. Polega na noszeniu specjalnie dobranych pończoch lub podkolanówek, które wywierają stopniowany nacisk na nogi i tym samym pobudzają krążenie w kończynach dolnych. To metoda polecana zarówno w charakterze profilaktyki, jak i wdrażana wówczas, gdy pojawiają się już objawy niewydolności żylnej.
- Farmakoterapia – może obejmować stosowanie preparatów na skórę, jak i doustnych. Najczęściej są to leki flebotropowe (zwiększające napięcie żylne, redukujące przepuszczalność naczyń włosowatych), których celem jest poprawa komfortu życia i minimalizowanie dolegliwości ze strony żył. Warto zdawać sobie sprawę z faktu, że ich stosowanie nie wyleczy zaawansowanych żylaków, ale zmniejszy ich dokuczliwość.
- Fizykoterapia – czyli leczenie przy pomocy ruchu. Odpowiednio dobrane ćwiczenia i rodzaje aktywności poprawiają krążenie krwi w kończynach dolnych i minimalizują ewentualne dolegliwości związane z żylakami i niewydolnością żył.
Wspomniane metody leczenia mają duże znaczenie w łagodzeniu przebiegu choroby. Aby pozbyć się istniejących żylaków, trzeba jednak zdecydować się na profesjonalny zabieg.
Zabiegi na żylaki stóp:
- Skleroterapia – to jedna z najpopularniejszych metod leczenia żylaków na stopach i nie tylko. Zabieg polega na iniekcji środka, który powoduje uszkodzenia nabłonka naczyniowego. W efekcie tego dochodzi do włóknienia naczynia krwionośnego i do redukcji widocznych pajączków lub żylaków.
- Terapie laserowe – kolejna małoinwazyjna metoda leczenia żylaków, która polega na poddaniu ich oddziaływaniu wiązki lasera.
- Termoablacja – jak sama nazwa wskazuje, technika ta wykorzystuje oddziaływanie podwyższonej temperatury na naczynia krwionośne. Przy pomocy termoablacji można zamykać niewydolne żyły oraz drobniejsze naczynia krwionośne. Zabieg wymaga wykonania niewielkiego nacięcia na skórze i przeprowadzany jest w trybie chirurgii jednego dnia.
- Chirurgiczne usuwanie żylaków – czyli tak zwany stripping. Procedura jest bardziej inwazyjna niż pozostałe z wymienionych zabiegów na żylaki, ale bywa przydatna, gdy istniejące żylaki są bardzo zaawansowane. Zabieg chirurgiczny polega na całkowitym wycięciu fragmentu uszkodzonej żyły.
Istnieje wiele metod leczenia żylaków, dlatego nie zwlekaj z wizytą u lekarza, jeśli zauważasz u siebie jakiekolwiek objawy wskazujące na rozwijającą się niewydolność żylną. Im wcześniej uzyskasz diagnozę i wdrożysz odpowiednie leczenie, tym szybciej pozbędziesz się tego uciążliwego problemu.
